Basketbal | In alle soorten en maten | Onderwijs, BSO en recreatie

Basketbal | In alle soorten en maten | Onderwijs, BSO en recreatie

Alles over basketbal

Michael Jordan, Magic Johnson, Kareem Abdul-Jabbar, Kobe Bryant… We kennen deze wereldberoemde basketballers allemaal! Basketbal is een prachtige Amerikaanse sport. Een mooi behendigheidsspel waarbij geen geweld gebruikt wordt. Basketbalspelers zijn bijna allemaal enorm lang; ze moeten immers makkelijk kunnen scoren in de basket, die behoorlijk hoog hangt. Begin je net met basketbal? Dan is het soms lastig om de basketbalregels goed door te krijgen. We zetten hier alles wat je moeten op een rijtje.

Basketbalveld

Een basketbalveld is rechthoekig met aan de korte kanten een basket. Binnen heeft het veld meestal een houten vloer, buiten is het vaak van asfalt. Basketbalvelden hebben verschillende afmetingen. In de NBA is een veld 28,65 bij 15,24 meter. Aparte maten zal je denken, maar deze komen van Amerikaanse maten, in “feet”.

De basket hangt altijd op een hoogte van 3,05 meter – behalve in jeugdcompetities – en het middelpunt van de basket ligt op 1,575 m vanaf de achterlijn. De basket heeft een diameter van 0,45 meter en het backboard is 1,80 meter breed en 1,05 meter hoog.

Het veld heeft twee zij- en achterlijnen, een middenlijn, een vrije worplijn en een driepuntslijn.  Dan is er nog de middencirkel – waar elk spel begint met een sprongbal – en een zogenaamde bucket. Dat is het gebied direct om de basket heen. 

Basketbalregels eenvoudig uitgelegd

We leggen nu de meest belangrijke basketbalregels kort en krachtig uit, zodat niemand merkt dat je een beginner bent!

Belangrijk om te weten: de regels van basketbal kunnen in de verschillende liga’s – FIBA, NBA, NCAA – wat van elkaar afwijken. 

Overtredingen

Er zijn 4 soorten overtredingen: 

1. Persoonlijke fout: ongeoorloofd lichaamscontact bij verdediging of aanval

2. Onsportieve fout: lomp en overbodig lichaamscontact zonder reële kans op balbezit

3. Technische fout of ongedisciplineerd spel (e.g., niet luisteren naar scheidsrechter)

4. Diskwalificerende fout: grove onsportiviteit (denk bijvoorbeeld aan handgemeen, uitschelden, enz.)

Een speler moet het veld verlaten na een onsportieve of diskwalificerende fout. Hij of zij mag de wedstrijd ook niet meer bijwonen.

Bij vijf persoonlijke of technische overtredingen wordt een speler uitgesloten van de wedstrijd.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen een offensieve overtreding (e.g., elleboogcontacten) en defensieve overtreding (e.g., hinderen met uitgestrekte ledematen).

Tijdovertredingen

Acties mogen slechts een bepaalde tijd duren, hieronder de seconde regels:

1. 3-Secondenregel

Wanneer een team in de aanval is, mogen de verdedigers zich maar drie seconden lang op de helft van de tegenstander begeven.

2. 5-Secondenregel

Bij een inworp mag een speler de bal niet langer dan 5 seconden vasthouden. Daarna moet hij gaan dribbelen of proberen te scoren. Als deze regel wordt overtreden, dan heeft de tegenstander recht op een inworp.

3. 8-Secondenregel

Zodra een team de bal in bezit heeft, moeten de spelers binnen 8 seconden de eigen helft zien te verlaten.

4. 24-Secondenregel of Shot clock

Op deze klok worden 24 seconden afgeteld: een aanval mag namelijk niet langer dan 24 seconden duren. Als de bal contact maakt met de ring van de basket, bij wissel van balbezit, bij het aanraken van een voet, of in het geval van een overtreding, start de klok opnieuw.

Loopfout

Als een speler met balbezit besluit om te stoppen met dribbelen, mag deze met de voeten nog tweemaal de grond raken. Daarna is hij of zij verplicht om de bal naar een teamgenoot te gooien of op de basket te schieten. 

Voetcontact

Er wordt over voetcontact gesproken wanneer de bal met voet, knie, of been wordt aangeraakt. Wanneer een aanvaller voetcontact gemaakt, krijgt de tegenstander de bal en hebben ze 24 seconden de tijd om een nieuwe aanval uit te voeren. Wanneer een verdediger voetcontact maakt, wordt de Shot Clock op 14 van de 24 seconden gezet als er op dat moment meer dan tien seconden voorbij zijn.

Uit

Een bal is ‘uit’ wanneer deze de grond aanraakt buiten de gestelde lijnen. Dat geldt ook voor een speler in balbezit. 

Dubbele dribbel

Wanneer een aanvaller na het dribbelen de bal oppakt, is hij niet toegestaan weer opnieuw te dribbelen. Mocht hij dat wel doen, dan krijgt de tegenstander een inworp vanaf de zijlijn.

Terugspelen

Wanneer er een aanval plaatsvindt, mag niemand met balbezit vanaf de helft van de tegenstander de bal terugspelen naar de eigen helft.

Goaltending

Een bal die richting basket geworpen wordt en zich neerwaarts beweegt, maar nog geen contact heeft gemaakt met de ring van de basket, mag niet door een verdediger aangeraakt worden. Alleen wanneer de bal de ring heeft aangeraakt, mag deze weer gespeeld worden.

FAQ

Hoe hoog hangt een basket?

De ring hangt op 3 meter en 5 centimeter hoogte. Voor kinderen t/m 12 jaar hangt de ring op 2 meter en 60 centimeter. Het rechthoekje bovenaan op het bord is een hulpmiddel om te scoren.

Wat is het gewicht van een basketbal?

De bal weegt tussen de 530 en 550 gram.

Hoe lang duurt een basketbalwedstrijd?

Een basketbalwedstrijd bestaat uit 4 delen van 10 minuten. Tussen het ‘1e en 2e kwart’ en het ‘3e en 4e kwart’ zit een pauze van 2 minuten. Verder zit er een pauze van een kwartier tussen het ‘2e en 3e kwart. De daadwerkelijke speeltijd van een basketbalwedstrijd is dus 40 minuten.

Welke posities zijn er in basketbal?

Er zijn 5 posities in basketbal:

• De Center – meestal de grootste speler en belangrijkste verdediger. In de NBA is de center gemiddeld 2,08 meter groot
• De Power-forward blokkeert schoten, scoort van dichtbij en pakt de rebounds, hij heeft kracht en is ongeveer 2 meter groot
• De Small-forward is een flexibele kleinere (1.95 meter!) speler
• De Shooting-guard is groot en atletisch gebouwd en kan goed  ‘dunken’
• De Point-guard is de spelverdeler en heeft overzicht

Conclusie

Deze fantastische sport kent dus heel wat regels, maar als je regelmatig basketbal speelt of naar wedstrijden kijkt, zal je ze snel genoeg leren.